Η Ένωση Δημάρχων Αττικής στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της για μία βιώσιμη Ανάπτυξη στις πόλεις και την κοινωνική ευημερία των πολιτών μετέχει στον διάλογο που έχει ανοίξει και αφορά στο Δημογραφικό πρόβλημα στην Ελλάδα. Ένα πρόβλημα που αφορά στην μείωση του πληθυσμού στην χώρα μας και την δημογραφική γήρανσή του.
Άρθρο του Παύλου Καμάρα
Προέδρου της ΄Ενωσης Δημάρχων Αττικής
Θέμα πολύπλοκο με πολλές επιπτώσεις αλλά και προκλήσεις, που οφείλεται κυρίως στη μείωση του ποσοστού γονιμότητας και την αύξηση του προσδόκιμου ζωής.
Τα νούμερα όπως αυτά δημοσιεύτηκαν από διάφορες έρευνες, είναι εξαιρετικά ανησυχητικά (πηγή: έκθεση 10ΒE – Πανεπ. Πειραιώς).
Την περίοδο 2011 – 2021 ο πληθυσμός της χώρας μειώθηκε κατά 441 χιλ. (- 4%).
Οι γεννήσεις από το 1980 υποχωρούν. Ο συντελεστής γονιμότητας έχει υποχωρήσει σε κάτω από 1,5 μονάδες από τα τέλη της δεκαετίας του 1980, από 2,1-2,5 μονάδες τις δεκαετίες 1960 και 1970. Η μείωση αυτή και η γήρανση προβλέπεται να συνεχισθούν τις επόμενες δεκαετίες. Οι γεννήσεις από 118 χιλιάδες το 2008 περιορίσθηκαν σε 85 χιλιάδες το 2020.
Το 2100 ο πληθυσμός στη χώρα μας προβλέπεται στα 8,1 εκατ. με μια μείωση κατά 2,5 εκατ. άτομα, δηλ. 24% του πληθυσμού του 2021. Οι θάνατοι επέρχονται με σταθερό ρυθμό 130 χιλ. περίπου το 2020.
Παράλληλα το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται λόγω κυρίως της εξέλιξης της επιστήμης.
Σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία και με δεδομένο ότι οι δαπάνες για οικογενειακές πολιτικές, είναι από τις χαμηλότερες σε όλη την Ε.Ε., οι επιπτώσεις είναι σοβαρές τόσο στην Οικονομία όσο και στην Κοινωνία.
Κατ’ αρχάς πτώση του πραγματικού ΑΕΠ (σύμφωνα με κάποια σενάρια) κατά 58 δις μέχρι το 2100, 31% σε σχέση με το 2019.
Οι επιπτώσεις αφορούν επίσης
-Στο Ασφαλιστικό (συνταξιοδοτικό)
-Στην αύξηση υπηρεσιών υγείας
-Στην χαμηλή παραγωγικότητα
-Στην Εκπαίδευση (μείωση μαθητών)
-Στο Μεταναστευτικό
– Στην μείωση των δημόσιων εσόδων
-Στην αγορά εργασίας
Επιπλέον κλονίζονται τα συστήματα κοινωνικής προστασίας
Οι επιπτώσεις επίσης αφορούν στην ανάπτυξη της χώρας και στις προοπτικές της θετικής πορείας, που επιτυγχάνονται τα τελευταία χρόνια μετά την οικονομική κρίση.
Χαρακτηριστική είναι η έκθεση του πιστοληπτικού οίκου Moody’s που καταγράφει ως βαρίδι στην ανάπτυξη της χώρας, τα δυσμενή δημογραφικά στοιχεία.
Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στο μεταναστευτικό αφού το περίφημο brain drain, με την φυγή στο εξωτερικό, κατ’ εκτίμηση 320.000-700.000, κυρίως νέων, σε παραγωγική εργασιακή ηλικία, την δεκαετία της κρίσης αλλά και σε αναπαραγωγική ηλικία μπορεί αριθμητικά να καλύπτεται από τις προσφυγικές ροές κυρίως της τριετίας 2015-2018, όμως πρέπει να ληφθεί υπ’ όψη η ποιοτική διαφορά εισροών – εκροών, ως ανθρώπινο δυναμικό στην αγορά εργασίας. Και τούτο διότι στην φυγή στο εξωτερικό υπήρξαν άτομα υψηλής εξειδίκευσης ενώ οι εισροές αφορούν σε άτομα χαμηλής εξειδίκευσης.
Απαιτείται λοιπόν ένα οργανωμένο σχέδιο που εμπλέκει πολλούς φορείς για ένα μείζον θέμα που εξελίσσεται σε μείζον πρόβλημα για τη χώρα μας.
Σ’ αυτό το εθνικό στρατηγικό σχέδιο οι Δήμαρχοι και οι Δήμοι έχουν σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουν. Κυρίως οι κοινωνικές πολιτικές θα πρέπει να περνούν από τον κατ’ εξοχή κοντά στον πολίτη Θεσμό την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Ήδη κάποιες μεμονωμένες πρωτοβουλίες Δημάρχων με την χορήγηση επιδομάτων στους Δημότες για κάθε γέννηση, δείχνουν την ευαισθησία και την ανησυχία των αιρετών της Αυτοδιοίκησης, για το μεγάλο αυτό θέμα.
Η ημερίδα που διοργανώνει η ΕΝ.Δ.Α. σε συνεργασία με τον Δήμο Παιανίας με θέμα το Δημογραφικό πρόβλημα, είναι στο πλαίσιο αυτού του διαλόγου που έχει ήδη ανοίξει και θα μας απασχολήσει έντονα το προσεχές διάστημα.
Ο Πρόεδρος της ΕΝ.Δ.Α.
Παύλος Καμάρας
