Διαβάστε στο OTAVOICE και την Λία Τσεκούρα.
Στο πλαίσιο της διοργάνωσης Αθήνα, 2018, Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου παρουσιάστηκε η ποιητική συλλογή το τυφλό κορίτσι και άλλα ποιήματα» της Ελένης Βαφειάδου. Το έργο συνιστά μια προσωπική διαδρομή της συγγραφέα μελετά, αφουγκράζεται και συνδιαλέγεται με τη ζωή, τον έρωτα, τις σχέσεις, τα όνειρα, το αύριο.
Ορισμένοι στίχοι μπορούν να ψηλαφηθούν στο οπισθόφυλλο, όντας ανάγλυφα γραμμένοι σε γραφή Braille.
Πότε αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την ποίηση;
«Πάντα μου άρεσε να γράφω. Όμως η ποίηση ήρθε αργότερα. Ήταν μια εποχή που επιτέλους είχα ξεπέρασει μετά από χρόνια, σοβαρά προβλήματα υγείας. Μια ανάγκη έκφρασης με κυρίευσε μαζί με επιθυμία να κάνω ό, τι δεν μπορούσα πιο πριν. Άρχισα σεμινάρια, φιλοσοφίας, κινηματογράφου, άρχισα να διαβάζω, να αλληλεπιδρώ δημιουργικά με τους ανθρώπους γύρω μου και πήρα μέρος σε μια θεατρική κατασκήνωση στο Πήλιο. Όταν παρουσιάσαμε στο τέλος μια μικρή παράσταση, ένιωσα σαν να ήμουν όλα τα προηγούμενα χρόνια μια ξύλινη κούκλα που ξαφνικά άρχισε να ζωντανεύει. Τότε ήταν που έγραψα ένα απόγευμα σε σεμινάριο γραφής και το πρώτο μου ποίημα. Το δεύτερο το έγραψα λίγο αργότερα, εμπνευσμένη από τις καλοκαιρινές μουσικές δράσεις που είχε οργανώσει η αδελφή μου η Άννα στο Πήλιο και όλη την ζωντανή καλλιτεχνική συνδημιουργία που με είχε συνεπάρει. Το επόμενο διάστημα άρχισα να γράφω συνεχώς και τότε άρχισα να αναζητώ και να ανακαλύπτω διαβάζοντας και άλλους ποιητές.
Ειλικρινά δεν ξέρω όμως πόσο συνειδητά έχω αποφασίσει να ασχοληθώ με την ποίηση, η ποίηση ήρθε ξαφνικά στην ζωή μου, απρόβλεπτα κι απρόσκλητα ακολουθώντας μια εσωτερική ανάγκη έκφρασης. Τώρα κρατώ μια ποιητική συλλογή δική μου στα χέρια μου γιατί ένιωσα ότι ήταν σημαντικό για μένα αυτά που έγραψα να τα μοιραστώ».
Τι σημαίνει η ποίηση για σας;
«Για μένα η ποίηση είναι πράξη αλήθειας και ελευθερίας. Είναι ικανή να οδηγήσει σε βαθιά διείσδυση στον πυρήνα της ύπαρξης και να αγγίξει το ασυνείδητο. Πέρα από την γλώσσα του νοητού, μας μυεί στην ομορφιά των απλών πραγμάτων, μας ταξιδεύει στον κόσμο των μύθων και των δοξασιών, μας απελευθερώνει έξω από τον ορθολογισμό που ισοπεδώνει την ζωή μας.
Για τον ποιητή
Με το γαλάζιο τ’ ουρανού
να ζωγραφίσεις ποιητή
έναν μύθο, έναν σκοπό κι έναν Θεό.
Τούτο το αβάσταχτο σκόρπισμα της ψυχής
δεν πρέπει να βρει άλλο μέλλον».
Ποιός ποιητής σας έχει εμπνεύσει:
«Με έχουν εμπνεύσει ποιήματα που συχνά μου έχουν δώσει αφορμή να γράψω. Από ποιητές θα ξεχώριζα τους Άγγελο Σικελιανό, Τάκη Παπατσώνη και τον Μπόρχες, Με έχουν εμπνεύσει και συγγραφείς, θα ανέφερα τους Καρλ Γιούνγκ, Έριχ Φρομ, Ιταλό Καλβίνο, ακόμα και τον Φιλίπ Ντρανσάρτ, που τους αναφέρω σαν τα πιο πρόσφατα αναγνώσματα, από τότε που γράφω ποίηση».
Τι περιμένετε από την ποίηση;
«Η ποίηση είναι ένας τρόπος επικοινωνίας αφαιρετικός. Συμπυκνώνει τα νοήματα και αφαιρεί τα περιττά. Έτσι επικεντρώνεται στην ουσία του δημιουργού, χωρίς να δεσμεύει ή να καθοδηγεί τον αναγνώστη, που ελεύθερα μπορεί να ανακαλύψει και να προβάλει τις δικές του αλήθειες που το ποίημα θίγει. Το ιδανικό ποίημα είναι μια «μέθεξη», μια συνάντηση ψυχών σε μονοπάτια υπέρβασης, μια εσωτερική προσέγγιση του εαυτού μέσα στο σύμπαν, μια ανάταση που μπορεί να αλλάξει τον άνθρωπο και τον κόσμο.
Είναι και ένας τρόπος έκφρασης που προσωπικά με μαγεύει. Συχνά με καθοδηγεί, μου αποκαλύπτεται, με ξαφνιάζει και με εξελίσσει.
Πώς μπορεί η τέχνη και ιδιαίτερα η λογοτεχνία να λειτουργήσει ως θεραπεία;
«Η προσωπική μου εμπειρία είναι ότι η έκφραση μέσω της τέχνης είναι θεραπεία.
Στα ποιήματά μου συγκαταλέγονται τίτλοι όπως θυμός, φόβος, αχαριστία, επιθυμίες… Συναισθήματα που όταν καταπιέζονται και δεν βρίσκουν διέξοδο δημιουργούν πολύ δύσκολες νοσηρές καταστάσεις στους ανθρώπους, σωματικές και ψυχικές. Το βιβλίο του Philippe Dransart «η αρρώστια προσπαθεί να με γιατρέψει» ήταν ένα ποιητικό βιβλίο, παρόλο που το έγραψε γιατρός, που με συγκλόνισε σχετικά με αυτόν τον συσχετισμό συναισθημάτων και ασθένειας.
Και για τον αναγνώστη όμως η λογοτεχνία μπορεί να λειτουργήσει θεραπευτικά. Ανοίγει ορίζοντες, φυγή από τα προβλήματα, αλλαγή και προσέγγιση εαυτού μέσω της ταύτισης με τους ήρωες, της επαφής με τα συναισθήματά του. Όμως το θέμα αυτό είναι τεράστιο, πολλοί μελετητές έχουν ήδη ασχοληθεί διεξοδικά».
Ποια είναι τα όρια της ποίησης;
«Δεν ξέρω γενικά για τα όρια της ποίησης, όμως όσον αφορά την δική μου ποίηση, προσπαθώ να μην αφήνω μετέωρο τον αναγνώστη, θεωρώ ότι δεν έχω αυτό το δικαίωμα. Συχνά η θλίψη είναι κινητήριος δύναμη για πνευματική δημιουργία, όμως αυτό που τελικά θα φτάσει στον αναγνώστη θα πρέπει να έχει υποστεί την επεξεργασία που κινητοποίησε τον δημιουργό του, το βίωμα που θα αφηγηθεί θα πρέπει να περιέχει και την ακτίνα διεξόδου που θα επιδράσει θετικά στον αναγνώστη. Γιατί τότε η δημιουργία γίνεται πράξη αγάπης, πράξη αυτοβελτίωσης, πράξη συμβολής σε έναν κόσμο πιο όμορφο».
Ποιο είναι το χαρακτηριστικό του ατόμου που θα γοητευτεί από την ποίησή σας;
«Τα ποιήματά μου νομίζω πως είναι απλά, με νοήματα βαθιά αλλά όχι δυσνόητα. Γιαυτό πιστεύω ότι οποιοσδήποτε αναγνώστης με στοιχειώδη ευαισθησία μπορεί να τα διαβάσει».
Ποιά είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Είναι πολλά αυτά με τα οποία θέλω να ασχοληθώ το επόμενο διάστημα.
Έχω συνηθίσει ο κινηματογράφος, η γραφή, το διάβασμα, η ζωγραφική, να διεκδικούν τον χρόνο μου ανταγωνιστικά, αλλά και να αλληλοσυνεργάζονται και να με τροφοδοτούν με ιδέες και έμπνευση
Έχω ξεκινήσει κάποια διηγήματα που θα ήθελα κάποια στιγμή να τα δω ολοκληρωμένα σε μια έκδοση. Όμως το πιο σημαντικό για μένα είναι η ελευθερία να ακολουθείς ότι η ζωή σου επιτάσσει, χωρίς να προσπαθείς να την καθοδηγείς διαρκώς. Έτσι στην πραγματικότητα η ζωή ξέρει καλύτερα.
Και η έκφραση. Για μένα η έκφραση είναι ουσία, δημιουργία, υγεία, ζωή».
Λία Τσεκούρα.
Μουσικός, Ανάδειξη και Παρουσίαση Πολιτισμικών Δρώμενων.