Ομιλητής στο 2ο Forum του Συνδέσμου Προστασίας Ανάπλασης Υμηττού (ΣΠΑΥ) ήταν ο Δήμαρχος Διονύσου Γιάννης Καλαφατέλης. Το Forum πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 23 και την Τρίτη 24 Ιανουαρίου 2023 στο συνεδριακό κέντρο «Μίκης Θεοδωράκης» στην Αργυρούπολη, με τη συμμετοχή δεκάδων Δημάρχων, Υπουργών, του Περιφερειάρχη Αττικής, στελεχών της Κυβέρνησης και της Αυτοδιοίκησης, καθηγητών, εμπειρογνωμόνων κ.α.
Η ομιλία του Δημάρχου πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 24/1, στο πλαίσιο του 9ου Τραπεζιού Διαλόγου και της θεματικής ενότητας «Οι σύγχρονες προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής & το μεγάλο στοίχημα της συντήρησης και αποκατάστασης των δασών», με προεδρεύοντα το Δήμαρχο Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης Γρηγόρη Κωνσταντέλλο και συμμετέχοντες τους κ.κ.: Ολυµπία Αναστασοπούλου (Γενική Γραµµατέα Τουριστικής Πολιτικής & Ανάπτυξης Υπουργείου Τουρισµού), Γιώργο Θωµάκο (∆ήµαρχο Κηφισιάς), ∆ρ. Φαίη Μακαντάση (∆ιευθύντρια Ερευνών διαΝΕΟσις), Νίκο Γεωργιάδη (∆ιδάκτωρα ∆ασολογίας, Υπεύθυνο ∆ασικών Προγραµµάτων WWF Ελλάς, Πόπη Κονιδάρη εκ μέρους του κ. ∆ηµήτρη Μαυράκη (Καθηγητή ΕΚΠΑ, ∆ιευθυντή ΚΕΠΑ, UNAI Hub SDG7), Γιάννη Καλαφατέλη (∆ήµαρχο ∆ιονύσου), Σπύρο Κίνια [Επικεφαλής Εθελοντικής ∆ασοπροστασίας Νοτίου Υµηττού (Ε∆ΝΥ)], Χάρη Ρώμα (Αντιπεριφερειάρχη Πολιτισμού & Αθλητισμού της Περιφέρειας Αττικής) και Ανδρέα Ευθυμίου (Δήμαρχο Μοσχάτου – Ταύρου).
Ο Δήμαρχος Διονύσου ξεκίνησε την ομιλία του αναφερόμενος στα καταστροφικά φαινόμενα που έπληξαν την περιοχή (πυρκαγιές, «Μήδεια») ενώ αναφέρθηκε στον αγώνα του Δήμου για την επίλυση του δασικού ζητήματος στο πλαίσιο των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων αλλά και της επιδιωκόμενης προκήρυξης αυτοτελών μελετών για τις περιοχές Αγίου Στεφάνου, Άνοιξης και άλλων επίμαχων περιοχών.
«Ελπίζω ότι η Κυβέρνηση και ο αρμόδιος Υφυπουργός κ.Ταγαράς θα κάνουν επιτέλους το αποφασιστικό βήμα και θα ορίσουν άμεσα τις απαιτούμενες τεχνικές επιτροπές που θα δρομολογήσουν άπαξ και δια παντός την επίλυση του οικιστικού – δασικού ζητήματος», υπογράμμισε χαρακτηριστικά ο κ.Καλαφατέλης.
Ακόμη δεν παρέλειψε να αναφερθεί στο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο Δήμος με τα λατομεία τονίζοντας χαρακτηριστικά ότι:
«Ένα αντίστοιχο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι και το θέμα των λατομείων στην Πεντέλη. Εδώ και δύο χρόνια παίζουμε άμυνα απέναντι σε ιδιώτες που επιδιώκουν να λάβουν άδεια σε μία περιοχή σπάνιου φυσικού και αρχαιολογικού πλούτου. Πρέπει κάποια στιγμή η πολιτεία να αποφασίσει τι ακριβώς θέλει να κάνει με το Πεντελικό Όρος. Κι επειδή στο πάνελ βρίσκεται και η Γενική Γραμματέας Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης του Υπουργείου Τουρισμού κα Ολυμπία Αναστασοπούλου, να πω ότι η τουριστική αξιοποίηση της Πεντέλης είναι η μόνη λύση για να προστατευτεί το δάσος όπως βέβαια και η κατάργηση των λατομικών ζωνών».
Τέλος, αναφορικά με την προστασία των δασών, ο Δήμαρχος Διονύσου πρότεινε την ίδρυση ενός νέου ευέλικτου φορέα που θα έχει ως αποκλειστική αρμοδιότητα τη συντήρηση και αποκατάσταση όλων των δασών κάθε περιοχής σε συνεργασία με το Δασαρχείο και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, πρόταση που όπως είπε ο προεδρεύων Δήμαρχος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης Γρηγόρης Κωνσταντέλλος θα προωθηθεί στην Κυβέρνηση στο πλαίσιο των πορισμάτων του 2ου Forum του ΣΠΑΥ.
Η ομιλία του κ.Καλαφατέλη την οποία μπορείτε να παρακολουθήσετε μαζί με τις υπόλοιπες από το 9ο Τραπέζι Διαλόγου,
Αγαπητοί Δήμαρχοι και μέλη του πάνελ,
Φίλες και Φίλοι,
Θα ήθελα κι εγώ από την πλευρά μου να συγχαρώ τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Προστασίας Ανάπλασης Υμηττού, το φίλο Δήμαρχο κο Κωνσταντάτο, για την πρωτοβουλία του να διοργανώσει το 2ο Forum του ΣΠΑΥ με θέμα: «Ο δεκάλογος σωτηρίας των δασών μας – Η επόμενη μέρα». Ιδιαίτερα ενδιαφέρον και κρίσιμο θα έλεγα για τις πόλεις μας είναι και το συγκεκριμένο θέμα συζήτησης του αποψινού τραπεζιού διαλόγου, που αφορά «στις σύγχρονες προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής & το μεγάλο στοίχημα της συντήρησης και αποκατάστασης των δασών».
Το παράδειγμα του Υμηττού έχει ασφαλώς ομοιότητες αλλά και διαφορές με τα άλλα βουνά της Αττικής, όπως είναι για παράδειγμα η Πεντέλη και η Πάρνηθα, τα οποία τυχαίνει να βρίσκονται στα όρια του δικού μου Δήμου, του Δήμου Διονύσου. Όπως πολύ καλά γνωρίζουμε, όλα τα βουνά και οι περιοχές που περιλαμβάνουν εκτάσεις με δασικό χαρακτήρα έχουν τα δικά τους χαρακτηριστικά αλλά και τις ιδιομορφίες τους, συμπεριλαμβανομένου του μικροκλίματος.
Θα πω ότι τα δάση που συνορεύουν με τους Δήμους μας αποτελούν από τη μία πλευρά ευλογία, καθώς αναμφίβολα αποτελούν πνεύμονες πρασίνου, τόσο για τους δημότες μας όσο και για τους κατοίκους του λεκανοπεδίου της Αθήνας. Την ίδια στιγμή, όμως, αποτελούν και ένα μεγάλο πονοκέφαλο, καθώς στο ζήτημα της προστασίας και της πρόληψης -κι εδώ πρέπει να είμαστε απόλυτα ειλικρινείς- τα προηγούμενα χρόνια έχει αποτύχει συνολικά ο μηχανισμός του κράτους, κυρίως σε κεντρικό αλλά και σε τοπικό επίπεδο.
Υπάρχει εδώ ένα βασικό ερώτημα που κάποια στιγμή θα πρέπει να απαντηθεί επαρκώς και το θέτω ευθέως: Ποιος έχει τελικά την ευθύνη για τη συντήρηση και αποκατάσταση των δασών ; Εδώ νομίζω ότι οι απαντήσεις που έχουμε εισπράξει είναι κάπως θολές. Τα δασαρχεία που θεωρητικά είναι καθ’ύλην αρμόδια, κατά κανόνα δεν διαθέτουν δικούς τους οικονομικούς πόρους και αναλώνονται τις περισσότερες φορές σε μια γραφειοκρατική και κοντόφθαλμη διαχείριση του προβλήματος με αγκυλώσεις.
Όσοι είστε συνάδελφοι της τοπικής αυτοδιοίκησης, νομίζω ότι με καταλαβαίνετε πολύ καλά…
Το αποτέλεσμα είναι λοιπόν ότι το μπαλάκι πέφτει συνήθως στην τοπική αυτοδιοίκηση που καλείται εκ των υστέρων να συνδράμει την κεντρική πολιτεία, κάποιες φορές εν μέσω μιας μεγάλης κρίσης.
Στο Δήμο Διονύσου έχουμε ζήσει αρκετές καταστροφικές πυρκαγιές, με πιο πρόσφατη την πυρκαγιά που προκλήθηκε το καλοκαίρι του 2021 και προήλθε από το κτήμα Τατοΐου, κατά την οποία χάσαμε πάνω από 50.000 στρέμματα. Ήταν μια πυρκαγιά που κατά την άποψή μου ήταν απότοκο μιας άλλης καταστροφικής συνέπειας στην οποία αναφερθήκαμε προηγουμένως, αυτή της κλιματικής αλλαγής, και της θεομηνίας «Μήδεια», κατά την οποία χιλιάδες πεύκα έπεσαν μέσα στα πρώην Βασιλικά Κτήματα, όπως βέβαια και στους δρόμους και τους κοινόχρηστους χώρους. Ήταν καύσιμη ύλη που δεν πρόλαβε να μαζευτεί από τον Φεβρουάριο που συνέβη η «Μήδεια» μέχρι και τις αρχές Αυγούστου που ξεκίνησαν οι καταστροφικές πυρκαγιές.
Να πω ότι για τη συγκεκριμένη φωτιά αρκετοί Δήμαρχοι έχουμε κληθεί να δώσουμε εξηγήσεις στη Δικαιοσύνη, λες και τάχα την προκαλέσαμε εμείς!! Μιλάμε για ένα παράδοξο εδώ. Από που κι ως που καλείται να λογοδοτήσει η αυτοδιοίκηση πρώτου βαθμού για τις πυρκαγιές που ξεκίνησαν μέσα από δασικές εκτάσεις ;
Φίλες και φίλοι,
Στο Δήμο Διονύσου βιώνουμε και το παράδοξο δύο δημοτικές μας κοινότητες, ο Άγιος Στέφανος και η Άνοιξη, να θεωρούνται σύμφωνα με την πολιτεία δήθεν δασικές περιοχές, γιατί έχουν καταπέσει στο ΣτΕ τα όριά τους. Μιλάμε για δύο περιοχές που έχουν πολεοδομηθεί με τις ευλογίες του κράτους, με καθ’όλα νόμιμες άδειες! Είναι ένα πρόβλημα που αγωνιζόμαστε για να λυθεί μέσω των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων και ελπίζω ότι η Κυβέρνηση και ο αρμόδιος Υφυπουργός κος Ταγαράς θα κάνουν επιτέλους το αποφασιστικό βήμα και θα ορίσουν άμεσα τις αρμόδιες τεχνικές επιτροπές που θα δρομολογήσουν την άπαξ και δια παντός επίλυση του οικιστικού – δασικού ζητήματος μέσω των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων, παράλληλα όμως με την προκήρυξη των αυτοτελών μελετών για τις επίμαχες περιοχές.
Ένα αντίστοιχο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι και το θέμα των λατομείων στην Πεντέλη. Εδώ και δύο χρόνια παίζουμε άμυνα απέναντι σε ιδιώτες που επιδιώκουν να λάβουν άδεια σε μία περιοχή σπάνιου φυσικού και αρχαιολογικού πλούτου. Πρέπει κάποια στιγμή η πολιτεία να αποφασίσει τι ακριβώς θέλει να κάνει με το Πεντελικό Όρος. Κι επειδή στο πάνελ βρίσκεται και η Γενική Γραμματέας Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης του Υπουργείου Τουρισμού κα Ολυμπία Αναστασοπούλου, να πω ότι η τουριστική αξιοποίηση της Πεντέλης είναι η μόνη λύση για να προστατευτεί το δάσος όπως βέβαια και η κατάργηση των λατομικών ζωνών.
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Η κλιματική αλλαγή ήρθε για να μείνει και οι προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε στο μέλλον θα είναι πάρα πολλές. Θα πρέπει σήμερα να είμαστε ειλικρινείς: Το μεγάλο πράγματι στοίχημα της συντήρησης και αποκατάστασης των δασών αποτελεί κυρίως πρόκληση του κεντρικού κράτους. Εγώ νομίζω ότι αποτελεί επείγουσα ανάγκη η ίδρυση ενός νέου ευέλικτου φορέα, που θα έχει ως αποκλειστική αρμοδιότητα τη συντήρηση και αποκατάσταση όλων των δασών κάθε περιοχής σε συνεργασία με το Δασαρχείο και την τοπική αυτοδιοίκηση. Οι Δήμοι θα πρέπει ασφαλώς να συνεχίσουν να συνδράμουν κινητοποιώντας τους κατοίκους σε αναδασώσεις και άλλες πρωτοβουλίες περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης. Δεν πρέπει όμως να είναι όμως αυτοί που θα αναλαμβάνουν ευθύνες που δεν τους αναλογούν και να πληρώνουν μόνιμα το μάρμαρο. Αυτό πρέπει να τελειώνει μια για πάντα. Αυτός ο φορέας θα πρέπει να στελεχωθεί με αντίστοιχο εξειδικευμένο προσωπικό και να αποκτήσει την απαραίτητη τεχνολογία, όπως drones κλπ, για την αποτελεσματική περιφρούρηση των δασών.
Αν θέλουμε λοιπόν να σώσουμε τα δάση μας οφείλουμε να προτρέψουμε την πολιτεία να κάνει την υπέρβαση, δημιουργώντας εκείνο το φορέα ο οποίος θα έχει τους πόρους και την αρμοδιότητα να προστατέψει αποτελεσματικά το δασικό πλούτο, συντονίζοντας όλους τους συναρμόδιους φορείς. Διαφορετικά, πολύ φοβάμαι ότι σε μια νέα οικολογική καταστροφή -που σε κάθε περίπτωση απεύχομαι- θα είμαστε πάλι εδώ για να συζητάμε τα ίδια πράγματα.
Σας ευχαριστώ πολύ που με ακούσατε».