Γράφει η Αργυρώ Χατζηπαναγιώτου
Εκπαιδευτικός με Μεταπτυχιακές Σπουδές στην Μεθοδολογία και Έρευνα της Λογοτεχνίας (Ισπανικής και Ισπανόφωνης, UNED, Μαδρίτη)
Κώστας Κρυστάλλης. Η ζωή και το έργο του. Ένα βιβλίο του Ευθύμιου Ρέντζιου
Κώστας Κρυστάλλης. Η ζωή και το έργο του, είναι ένα βιβλίο του συγγραφέα και εκπαιδευτικού, Ευθύμιου Ρέντζιου, για τον Κώστα Κρυστάλλη (1868-1894), τον ποιητή του βουνού και της στάνης, που λάτρεψε όσο κανένας άλλος τη φύση και την τραγούδησε με τρόπο βουκολικό και ειδυλλιακό. Ο Κρυστάλλης, έφυγε κυνηγημένος από το χωριό του, το Συρράκο της Ηπείρου, για να γλυτώσει από τους Τούρκους. Ήρθε στην Αθήνα και προσπάθησε να προσαρμοστεί στο αστικό περιβάλλον της Αθήνας, αλλά πάντα είχε στη σκέψη του τα βουνά και τους κάμπους της ιδιαίτερης Πατρίδας του, που δεν πρόλαβε να την δει ελεύθερη. Πέθανε το 1894 από φυματίωση. Η ζωή του ήταν σύντομη, αλλά το έργο του μεγάλο. Το έτος 2018 ήταν αφιερωμένο στον Κώστα Κρυστάλλη, καθώς συμπληρώθηκαν 150 χρόνια από τη γέννησή του.
Το βιβλίο του κ. Ρέντζιου , είναι μία μελέτη δοκιμιακού χαρακτήρα , η οποία στηρίζεται σε δύο άξονες: Ο ένας άξονας είναι η ζωή του Κρυστάλλη και ο άλλος το έργο του.
Η μελέτη ξεκινά με την ζωή Κρυστάλλη. Ο συγγραφέας παραθέτει σημαντικά στοιχεία για τον σύντομο, αλλά πολυτάραχο βίο του ποιητή, και περιγράφει με σαφήνεια και εγκυρότητα το περιβάλλον στο οποίο γεννήθηκε και μεγάλωσε ο ποιητής.
Συνεχίζει με το έργο του Κώστα Κρυστάλλη, παραθέτοντας αποσπάσματα ποιημάτων του, τα οποία αναλύει, με απλό και κατανοητό τρόπο για τον αναγνώστη, δίνοντας συγχρόνως σημαντικές πληροφορίες για τις ιδέες του ποιητή, για την εποχή που γράφτηκαν, αλλά και για την απήχηση που είχαν στους λογοτεχνικούς κύκλους της εποχής, καθώς και για την πρόσληψη του έργου του σήμερα.
Το πόνημα του κ. Ρέντζιου είναι ένα βιβλίο προσιτό στον αναγνώστη, το οποίο δίνει την δυνατότητα σε εκείνον που θα το διαβάσει να γνωρίσει με αρκετές λεπτομέρειες τη σύντομη , αλλά ενδιαφέρουσα, ζωή του Κώστα Κρυστάλλη, και, επίσης, το θαυμάσιο ποιητικό έργο του, συνοπτικά.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το βιβλίο αυτό είναι μία ενδιαφέρουσα επιτομή της ζωής και του έργου του Κώστα Κρυστάλλη.
Ο συγγραφέας γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Ριζοβούνι της Πρέβεζας. Φοίτησε στην Ζωσιμαία Παιδαγωγική Ακαδημία Ιωαννίνων και στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Επίσης, μετεκπαιδεύτηκε στο Μαράσλειο Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης.
Υπηρέτησε ως δάσκαλος, Δ/ντής σχολικών μονάδων και Προϊστάμενος Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
Έχει γράψει άρθρα εκπαιδευτικού και ιστορικού χαρακτήρα, τα οποία έχουν δημοσιευθεί σε περιοδικά και εφημερίδες
Έχει γράψει, επίσης, τα βιβλία: Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΟΥ για μαθητές τετάρτης και έκτης Δημοτικού, και ΑΝΩΓΕΙΟ. Η αετοφωλιά του Ξηροβουνίου, και ΤΑ ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ ΤΟΥ ΑΝΩΓΕΙΟΥ.
Το Ηλιοβασίλεμα (απόσπασμα)
Πίσω ἀπὸ μακρινὲς κορφὲς ὁ ἥλιος βασιλεύει
καὶ τ’ οὐρανοῦ τὰ σύνορα χίλιες βαφὲς ἀλλάζουν,
πράσινες, κόκκινες, ξανθές, ὁλόχρυσες, γαλάζιες
κι ἀνάμεσά τους σκάει λαμπρὸς λαμπρὸς ὁ Ἀποσπερίτης.
Τὴν πύρα τοῦ καλοκαιριοῦ τὴν σβηεῖ γλυκὸ ἀγεράκι,
ποὺ κατεβάζουν τὰ βουνά, ποὺ φέρνουν τ’ ἀκρογιάλια.
Ἀνάρια τὰ κλωνάρια του κουνάει ὁ γερο-πεῦκος
καὶ πίνει καὶ ρουφάει δροσιὰ κι ἀχολογάει καὶ τρίζει.
῾Η βρύση ἡ χορταρόστρωτη δροσίζει τὰ λουλούδια
καὶ μ’ ἀλαφρὸ μουρμουρητὸ γλυκὰ τὰ νανουρίζει·
θολώνει πέρα ἡ θάλασσα, τὰ ριζοβούνια ἰσκιώνουν,
τὰ ζάλογγα μαυρολογοῦν, σκύβουν τὰ φρύδια οἱ βράχοι
κι οἱ κάμποι γύρω οἱ ἁπλωτοὶ πράσινο πέλαο μοιάζουν.
Κώστας Κρυστάλλης