Με σεβασμό στη μνήμη των θυμάτων και την παρουσία πλήθος κόσμου, πραγματοποιήθηκαν οι εκδηλώσεις μνήμης με την ευκαιρία της 107ης επετείου του ολοκαυτώματος της πόλης της Νιγρίτας και της ευρύτερης Βισαλτίας, που συνέβη κατά τον Β΄ Βαλκανικό πόλεμο, από 17 έως 20 Ιουνίου 1913 και διοργάνωσε ο Δήμος Βισαλτίας και ο Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου Νιγρίτας στις 20 και & 21 Ιουνίου 2020.
Το Σάββατο 20 Ιουνίου τελέστηκε αρχιερατικός εσπερινός χοροστατούντος του σεβασμιότατου Μητροπολίτη Σερρών και Νιγρίτης κ.κ. Θεολόγου και στην συνέχεια στην αυλή του Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου στην Νιγρίτα πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση «Η μνήμη ζωντανεύει …δίπλα στον αυτόπτη μάρτυρα του ολοκαυτώματος».
Κατά τον χαιρετισμό του ο Δήμαρχος Βισαλτίας, Αθανάσιος Μασλαρινός φανερά συγκινημένος, μοιράστηκε με τους παραβρισκόμενους μια προσωπική του ιστορία με τους Μακεδονομάχους προγόνους του.
Ως εκπρόσωπος της Κυβέρνησης ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κωνσταντίνος Καραμανλής πήρε τον λόγο και αναφέρθηκε στα τραγικά γεγονότα του 1913 τονίζοντας μεταξύ άλλων πως «Διαχρονική υποχρέωση όλων μας είναι να κάνουμε ότι περνά από το χέρι μας για τη συνεχή διατήρηση αυτής της ιστορικής μνήμης, ώστε να μην ξεχαστεί ποτέ η μαρτυρική θυσία των συντοπιτών μας».
Κατά την διάρκεια της εκδήλωσης τιμήθηκε για τις υπηρεσίες του στην πατρίδα ο Νιγριτινός Διοικητής του Δ΄ Σώματος Στρατού, Αντιστράτηγος Άγγελος Ιλαρίδης. «Σήμερα είναι μια ιδιαίτερη, μια ξεχωριστή μέρα για μένα. Όσο και να καταξιωθεί ένας άνθρωπος, όσα και να έχει πετύχει στη ζωή του από κάπου έχει ξεκινήσει. Εγώ εδώ γεννήθηκα, εδώ έζησα, εδώ έμαθα να γράφω και να εκφράζομαι. Αυτό το οφείλω στους γονείς μου, στους δασκάλους και καθηγητές μου…..Ποτέ δεν ξεχνώ την Νιγρίτα, γιατί είναι μέσα στην ψυχή μου». Επεσήμανε μεταξύ άλλων ο Στρατηγός.
Ο Δήμαρχος Βισαλτίας τίμησε τον Διοικητή του Δ΄ Σώματος Στρατού, Αντιστράτηγο Άγγελο Ιλαρίδη, με μια αναμνηστική πλακέτα για τις υπηρεσίες του στην πατρίδα, και με την σειρά του ο Στρατηγός πρόσφερε στον Δήμαρχο μια πλακέτα με το έμβλημα του Δ΄Σ.Σ.
Τον λόγο πήρε και ο Ταξίαρχος ε.α. Αθανάσιος Ιλαρίδης, κυβερνήτης σε ένα από τα αεροσκάφη που συμμετείχαν στην μυστική στρατιωτική «Επιχείρηση ΝΙΚΗ» το βράδυ της 21ης προς 22ας Ιουλίου 1974, για την ενίσχυση της Κύπρου. Μια αποστολή με τραγική και αιματηρή εξέλιξη.
Ο πρωτοπρεσβύτερός πατέρας Γεώργιος Κελεμπέκης αναφέρθηκε κατά την ομιλία του στα τραγικά γεγονότα του Ιούνη του 1913 και ζήτησε να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες ώστε να αναγνωριστεί επίσημα από το κράτος το ολοκαύτωμα και η Νιγρίτα ως Μαρτυρική πόλη.
Ο σεβασμιότατος Μητροπολίτης Σερρών και Νιγρίτης κ.κ. Θεολόγος ευλόγησε την εκδήλωση τόσο με την παρουσία του όσο και με τον εμπνευσμένο λόγο του, κατά τον οποίο επικέντρωσε σε τρία σημεία. Στην θλιβερή επέτειο του ολοκαυτώματος της Νιγρίτας και της ευρύτερης Βισαλτίας, στην πράξη του να τιμηθεί εν ζωή ένας συντοπίτης μας και στις υπηρεσίες του στρατηγού στην πατρίδα. «Θα ήθελα να συγχαρώ μέσα από την ψυχή μου τους διοργανωτές αυτής της εκδήλωσης. Τον Δήμο Βισαλτίας και τον καλό δήμαρχο ο οποίος τιμά αυτές τις παραδόσεις και η ψυχή του είναι γεμάτη από αυτές τις ιερές μνήμες. Μαζί να συγχαρώ και την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, την Μητρόπολή μας, διότι εκδηλώσεις σαν και τη σημερινή λειτουργούν ως ανάχωμα στην ιστορική λήθη η οποία είναι επικίνδυνη για έναν λαό. Ήθελα να σας συγχαρώ μέσα από την καρδιά μου διότι είχαν την τόλμη και την αρετή αλλά και την ποιότητα της ψυχής να θυμηθούν και να τιμήσουν εν ζωή έναν συντοπίτη τους» …. «Επιτέλους ας ανοίξουμε τις καρδιές μας και ας αναγνωρίζουμε και στους άλλους την αξία τους. Επιτέλους ας ξεφύγουμε από τους εγωισμούς μας, από τις μικρότητές μας και να υποκλιθούμε μπροστά σε εκείνους τους ανθρώπους που με πολύ κόπο τίποτα δεν τους χαρίζεται.. και τρίτον να συγχαρώ τον στρατηγό μας και να του εκφράσω την βαθιά μου εκτίμηση αλλά και το πόσο καμαρώνουμε για εσάς Στρατηγέ, διότι υπηρετείται την πατρίδα μας και μάλιστα σε αυτούς τους πονηρούς και δύσκολους χρόνους, και μάλιστα στα σύνορα και κρατάτε ψηλά το όνομα της Νιγρίτας και την τιμάται και εκείνη στα τιμά. Καμαρώνουμε για εσάς και ευχόμεθα ο Θεός να σας στηρίζει, να σας φωτίζει, να σας χαρίζει πολλές αντοχές».
Ο Σεβασμιότατος σε ανάμνηση αυτής της εκδήλωσης προσέφερε στον Στρατηγό μια Εικόνα με τον Χριστό, σε μία πρωτότυπη σύνθεση, να κρατά στην αγκαλιά του την ελληνική σημαία και την ψυχή της Ελλάδος που φιλοτέχνησε Νιγριτινός Αγιογράφος και έλαβε από τον κ. Ιλαρίδη μια πλακέτα με το έμβλημα του Δ΄ Σ.Σ.
Την εκδήλωση πλαισίωσε μουσικά με επίκαιρα τραγούδια το μουσικό σχήμα «ΣΙΡΡΙΣ».
Την Κυριακή 21 Ιουνίου, μετά την Θεία Λειτουργία τελέστηκε μνημόσυνο για τα θύματα του ολοκαυτώματος στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Νιγρίτας και στην συνέχεια διαβάστηκε τρισάγιο και έγινε κατάθεση στεφάνων στον μνημείο του Καπετάν Γιαγκλή από τον Δήμαρχο Βισαλτίας Αθανάσιο Μασλαρινό, τον εκπρόσωπο της Βουλής και γραμματέα της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Βουλής Βουλευτή Ν. Σερρών, Αναστάσιο Χατζηβασιλείου, τον Αντιπεριφερειάρχη Σερρών, Παναγιώτη Σπυρόπουλο, τον πρόεδρο της Δημοτικής Κοινότητας Νιγρίτας, Νικόλαο Πολυχρονίδη, τον Υποδιοικητή του 10ου Συντάγματος Πεζικού, Αντισυνταγματάρχη Μαυρουδή Θεοδωρίδη και τον Γραμματέα του Συνδέσμου εφέδρων Αξιωματικών Ν. Σερρών Αντώνιο Μπιζεργιανίδη.
Τις εκδηλωσεις μνήμης τίμασαν επίσης με την παρουσία τους η Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Φωτεινή Αραμπατζή, οι Βουλευτές Ν. Σερρών κ.κ. Θεόφιλος Λεονταρίδης, Κωστας Μπούμπας, οι Αντιδήμαρχοι κ.κ. Γιάννης Αδαμούδης, Θεόδωρος Βαδικόλιας, Θωμάς Μπιμπλιάς, Νίκος Πασχαλίδης, Αργύρης Χατζημάρκος, ο Πρόεδρος του ΔΗ.Κ.Κ.Π.Π.Π.Α. Δήμου Βισαλτίας, Βάιος Βαδαρλής, επικεφαλής της Αντιπολίτευσης και Δημοτικοί Σύμβουλοι του Δήμου Βισαλτίας, ο πρώην Δήμαρχος Νιγρίτας Δημήτρης Δάπης, ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΑΝΕΣΕΡ και Εντεταλμένος Περιφερειακός Συμβουλος Μεταφορών Κεντρικής Μακεδονίας, Δημήτρης Καρυπίδης, Πρόεδροι και μέλη Τοπικών Κοινοτήτων του Δήμου Βισαλτίας, ο Διοικητής του 10ου Συντάγματος Πεζικού, Συνταγματάρχης Χρήστος Σγουρομάλλης, ο Διοικητής του Πυροσβεστικού Κλιμακίου Νιγρίτας Χρήστος Δάρατζης, ο πρόεδρος του ΕΒΕΣ, Χρήστος Μέγκλας, σύσσωμος ο Ιερός Κλήρος του Δήμου Βισαλτίας, εκπρόσωποι φορέων και συλλόγων και πλήθος κόσμου.
“Το ολοκαύτωμα της Νιγρίτας”
Η τοπική ιστορία της Νιγρίτας αλλά και της ευρύτερης περιοχής του δήμου Βισαλτίας, είναι όπως γνωρίζουμε πολύ πλούσια σε ιστορικά γεγονότα, σημαντικότατα για την συλλογική μνήμη και την αυτοσυνειδησία του τόπου μας. Γεγονότα χαρούμενα, ένδοξα, ηρωικά, αλλά και γεγονότα τραγικά, πονεμένα και αιματοβαμμένα.
Το τραγικότερο όμως ίσως γεγονός που συνέβη στον τόπο αυτόν δεν είναι άλλο από το άγνωστο σε πολλούς ολοκαύτωμα της Νιγρίτας. Δεν είναι τυχαίος ο όρος που χρησιμοποιείται. Πρόκειται κυριολεκτικά για ένα ολοκαύτωμα που έζησαν η πόλη, οι κάτοικοι της Νιγρίτας αλλά και ολόκληρη σχεδόν η Βισαλτία κατά τον Β΄ βαλκανικό πόλεμο.
Το τετραήμερο από 17ης έως 20ης Ιουνίου 1913 διαδραματίστηκαν γεγονότα, τα οποία οι άνθρωποι που τα έζησαν, δεν τα ξέχασαν ποτέ μέχρι που έφυγαν από αυτή τη ζωή.
Η ακμάζουσα κωμόπολη της Νιγρίτας παραδόθηκε στις φλόγες. Από την μανία των Βουλγάρων γλύτωσαν μόνο οι Εκκλησίες μα και αυτές έμειναν πληγωμένες από βομβαρδισμούς και καταλήστευση. Οι δολοφονημένοι Νιγριτινοί ξεπερνούσαν τους 470 ενώ τα κατεστραμμένα σπίτια ήταν περισσότερα από 1.450. Όμως και ευρύτερα η περιοχή της Βισαλτίας «μάτωσε» τις ημέρες αυτές.
Για παράδειγμα ¨είκοσι εννιά γυναίκες, οι περισσότερες από την Τερπνή, δολοφονήθηκαν μετά τον βιασμό που υπέστησαν. Οικτρό τέλος είχαν οι υπερήλικες Σωτήριος Παπά Πασχάλης και Χατζή Βαγγέλης (που γδάρθηκε ζωντανός) ενώ «τον εκ Τσαρπίστης (Τερπνής) σεβάσμιον ιερέα Νικόλαον, 105 ετών, τον έσφαξαν αφού… του εξόρυξαν τους οφθαλμούς». Στο Χούμκος (Χουμνικό) πυρπόλησαν 55 σπίτια και στο Ξυλότρος (Αγία Παρασκευή) 15, όπου και κατακρεούργησαν 6 αμάχους.Κατέκαυσαν πλήρως τη Μέργιανη (Λυγαριά) και 97 σπίτια στο Δημητρίτσι. Κατέσφαξαν αμάχους, πυρπόλησαν και εσύλησαν τις εκκλησίες σε Νικοσλάβη (Νικόκλεια) και Αβδαμάλ (Σησαμιά)».