25 Μαρτίου 2020. Μέρα σπουδαίας ιστορικής μνήμης, που κάθε χρόνο έχει ξεχωριστή σημασία και τη ζουν με ιδιαίτερο τρόπο όλοι οι Έλληνες και οι Ελληνίδες.
Φέτος, όμως, θα τη ζήσουμε αλλιώς. Όπως δεν τη ζήσαμε ποτέ όσα χρόνια γιορτάζεται.
- Αυτή την 25η Μαρτίου, στις σχολικές αίθουσες και τα αμφιθέατρα δεν θα ακουστούν ποιήματα, δεν θα ανέβουν θεατρικές παραστάσεις, δεν θα γίνουν οι εκδηλώσεις μνήμης που έχουμε συνηθίσει.
- Αυτή την εθνική επέτειο δεν θα έχουμε την ευκαιρία να χειροκροτήσουμε τα παιδιά μας στις σχολικές παρελάσεις, αλλά ούτε και να τις αμφισβητήσουμε ως παρωχημένο θεσμό με άλλους συμβολισμούς.
- Αυτή τη γιορτή ιστορικής μνήμης, δεν θα την επενδύσουμε με πανηγυρικούς και καταθέσεις στεφανιών, στα ηρώα και στα μνημεία.
Ωστόσο, αφού κάθε τέτοια μέρα, άλλος λίγο και άλλος περισσότερο υποκύπτει στον πειρασμό να εντρυφήσει για λίγο στις χρυσές σελίδες της ιστορίας μας, να προβληματιστεί και να αντλήσει διδάγματα, επιτρέψτε μου να μοιραστώ μαζί σας κάποιες σκόρπιες σκέψεις, έτσι σαν έναν ελάχιστο φόρο τιμής απέναντι στην ιστορική και σαν μια ελάχιστη συμβολή στη διατήρηση της συλλογικής μνήμης μας.
Είναι αλήθεια πως ανατρέχοντας στο παρελθόν, θα δούμε ότι οι γενιές της μεταπολίτευσης στη χώρα μας είχαν μια ζωή που εξελίχθηκε σχετικά ομαλά, σε κλίμα ανάπτυξης, προόδου και ευμάρειας.
Κοιτώντας πριν από το 1974, βλέπουμε πιο ταραγμένες εποχές. Βλέπουμε την επταετία της δικτατορίας της 21ης Απριλίου, αρκετά χρόνια πολιτικής αστάθειας πιο πριν, έναν εμφύλιο πόλεμο νωρίτερα, την συνεισφορά μας στον πόλεμο εναντίον του φασισμού και του ναζισμού με εκατόμβες θυμάτων στο 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο και άλλη μια δικτατορία πριν από αυτόν. Και ακόμη πιο πριν, τη μικρασιατική καταστροφή, πολλά χρόνια εθνικού διχασμού από το τέλος του προπροηγούμενου μέχρι τις αρχές του προηγούμενου αιώνα και σειρά από γεγονότα για τα οποία κάθε άλλο παρά περήφανοι θα ήταν αυτοί που πρώτοι ξεσηκώθηκαν απέναντι στον οθωμανικό ζυγό το μακρινό 1821.
Είναι αλήθεια πως οι γενιές της μεταπολίτευσης, όλα αυτά τα γεγονότα τα προσέγγιζαν αρκετά επιδερμικά. Δεν φαντάζονταν ότι θα ζούσαν κάτι ανάλογο με τις γενιές εκείνων των εποχών, παρά τις γενικότερες δυσκολίες της ζωής και παρά την οικονομική κρίση της τελευταίας 10ετίας.
Και όμως έρχεται το 2020, παραμονή του 2021, που ετοιμαζόμαστε να γιορτάσουμε τα 200 χρόνια της Επανάστασης του 1821, να μας προσγειώσει λίγο απότομα.
Μέσα σε μερικές εβδομάδες, η καθημερινότητά μας αλλάζει δραματικά, από την εισβολή ενός αόρατου εχθρού.
Τι ζούμε αλήθεια σήμερα;
▪️Κλειστά σύνορα σε όλες σχεδόν τις χώρες του κόσμου.
▪️Απαγόρευση των μετακινήσεων, όχι μόνο από τόπο σε τόπο, αλλά ακόμη και έξω από το σπίτι μας.
▪️Αποκλεισμό από αγαπημένα πρόσωπα και προσφιλείς δραστηριότητες.
▪️Οικονομική καταστροφή, το μέγεθος της οποίας θα αποτιμηθεί μετά τη λήξη αυτής της επιδημικής κρίσης που πλήττει την ανθρωπότητα.
▪️Κίνδυνο απώλειας της ζωής μας, ιδιαιτέρα των ανθρώπων της τρίτης ηλικίας.
Είναι όλα αυτά ένα μικρό δείγμα –μικρό, το επαναλαμβάνω- των συνθηκών πολέμου που δεν έζησαν οι δικές μας γενιές.
Όχι! Δεν θα πω σε κλίμα «…γιατί τα ‘σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά…».
Ένας τέτοιος παραλληλισμός θα ήταν υβριστικός απέναντι σε ηρωικούς προγόνους που χάρη στη ζωή και τη δράση τους μπορούμε να μιλάμε σήμερα για ένα ελεύθερο και δημοκρατικό κράτος, με τα μέτρα πάντοτε που προσδιορίζει κανείς αυτές τις έννοιες.
Όμως, είναι μια κατάσταση που προσιδιάζει σε καταστάσεις πολέμου και μεγάλων κοινωνικών αναταραχών και που, ανεξάρτητα από την αίσια έκβαση στην οποία όλες και όλοι ελπίζουμε, θα αφήσει ανεξίτηλα σημάδια, που ελπίζω να τα αξιολογήσουμε θετικά, ώστε η επόμενη μέρα να είναι καλύτερη για όλο τον κόσμο.
Θα κλείσω λέγοντας –όσο απλοϊκό, ίσως και αιρετικό και αν ακούγεται- ότι σήμερα ο μεγαλύτερος φόρος τιμής στη μνήμη των αγωνιστών του 1821 και η καλύτερη δικαίωσή τους είναι να παραμείνουμε κλεισμένοι στα σπίτια μας.
Ας αναλογιστούμε μόνο ότι λίγες εβδομάδες αυτοπεριορισμού δεν μπορούν με τίποτε να συγκριθούν με τις δεκαετίες θυσιών των προηγούμενων γενεών.
Ας σκεφτούμε μόνο ότι η συνέχειά μας ως κοινωνίας και ως λαού και άρα η δικαίωση της θυσίας των αγωνιστών του ’21, εξαρτάται από αυτή την ελάχιστη θυσία μας.
Μένουμε σπίτι!
Προστατεύουμε τον εαυτό μας και τους οικείους μας!
Παραμένουμε αλληλέγγυοι και υποστηρικτικοί στον άλλο, στον κάθε άλλο που έχει ανάγκη!
Η Δήμαρχος
Μαρία Ανδρούτσου