Είναι μη αξιόπιστα τα ποσοτικά στοιχεία ανακύκλωσης από τα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών της ΕΕΑΑ Α.Ε. καταγγέλλουν δημόσια εκλεγμένα στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης και επιστήμονες , όπως αποκαλύπτει σήμερα η δημοσιογραφική έρευνα του otavoice.gr
Οι μπλε κάδοι που υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα συλλέγονται με δαπάνη των Δήμων ( όπου από το 2011 δεν πληρώνεται το τέλος συλλογής από την εταιρία προς τους δήμους όπως αποκαλύψαμε σε προηγούμενο ρεπορτάζ )και πρέπει να καταλήγουν στα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) της ΕΕΑΑ Α.Ε., στα οποία πρέπει να γίνεται η διαλογή των σύμμεικτων αποβλήτων στα διαφορετικά υλικά συσκευασίας που περιέχονται, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό είναι κοινά απορρίμματα, που δεν έχουν καμία σχέση με τις συσκευασίες.
Με βάση ενημέρωση που είχαμε από πηγές της αγοράς ανακύκλωσης, ο τρόπος λειτουργίας των ΚΔΑΥ της ΕΕΑΑ Α.Ε. δημιουργεί πολλά προβλήματα στην αξιοπιστία των ποσοτικών στοιχείων ανακύκλωσης που παρουσιάζει η Ελλάδα, παρόλο που τα εν λόγω ποσοτικά στοιχεία είναι ήδη αρκετά χαμηλά με αποτέλεσμα η Ελλάδα να είναι ουραγός στην ανακύκλωση σε όλη την Ευρώπη.
Σύμφωνα με πηγές της αγοράς που μας ενημέρωσαν, αλλά ζήτησαν την ανωνυμία τους, στα ΚΔΑΥ γίνεται ζύγιση μόνο όταν ένα απορριμματοφόρο εισέρχεται στο ΚΔΑΥ, αλλά δεν υπάρχει κανένας έλεγχος για το περιεχόμενο του απορριμματοφόρου. Δηλαδή, κανείς δεν ελέγχει εάν το απορριμματοφόρο μεταφέρει σύμμεικτα απορρίμματα ή περιεχόμενο του μπλε κάδου με προσμίξεις.Οι ίδιες πηγές μας ενημέρωσαν ότι μόνο τυχαίο δεν είναι ότι όποιος επισκεφτεί ένα ΚΔΑΥ θα βρει τεράστιους όγκους με κοινά απορρίμματα, ενώ μας είπαν ότι είναι κοινό μυστικό ότι ένα μεγάλο μέρος του σκουπιδιών της Πελοποννήσου καταλήγει στα ΚΔΑΥ της Πελοποννήσου αλλά και της Αττικής, αφού ακόμα δεν υπάρχει κανένας αδειοδοτημένος ΧΥΤΑ ή εργοστάσιο διαχείρισης απορριμμάτων στην Πελοπόννησο.
Παράνομο κύκλωμα είχε καταγγείλει το 2013 ο τ. Περιφερειάρχης και πρόεδρος του ΕΔΣΝΑ Γιώργος Σγουρός
Στο πλαίσιο αυτό, είναι γνωστή η περίπτωση των σκουπιδιών της Μυκόνου που μεταφέρονταν σε ΚΔΑΥ της ΕΕΑΑ Α.Ε στον Ασπρόπυργο και πιάστηκαν επ’ αυτοφόρω από τους Επιθεωρητές της Περιφέρειας Αττικής. Το παράνομο κύκλωμα είχε καταγγείλει ο τότε Πρόεδρος του ΕΔΣΝΑ και Περιφερειάρχης Αττικής Γιάννης Σγουρός.
Η όλη «επιχείρηση» αποκαλύφθηκε μετά από ελέγχους των ανθρώπων του ΕΔΣΝΑ, όμως, «παρότι αποκαλύφθηκε η παρανομία», όπως είπε ο κ. Σγουρός, «τα κενά νόμου που παρατηρούνται στη νομοθεσία της διαχείρισης απορριμμάτων, απαγορεύει στο Σύνδεσμο να προβεί σε κυρώσεις, έναντι στους παρανομούντες».
«Η περίπτωση της Μυκόνου αντικατοπτρίζει τα προβλήματα που υπάρχουν στον τομέα διαχείρισης των απορριμμάτων. Θα κάνουμε ότι “περνάει από το χέρι μας” για να σταματήσουν αυτά τα φαινόμενα. Πρέπει όμως να συνδράμει και η Κεντρική Διοίκηση για να γίνουν άμεσες ενέργειες» σχολίασε στις 21-6-2013 , ο Πρόεδρος του ΕΣΔΝΑ, Γιάννης Σγουρός. ( Πηγή epoli.gr)
Γεράσιμος Λυμπεράτος:«Τα στοιχεία είναι εντελώς πλασματικά και δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.»
Προς πλήρη επιβεβαίωση των ανωτέρω πηγών μας, υπήρξε η πρόσφατη (10.2.2020) ανάρτηση στο Facebook του καθηγητή ΕΜΠ Γεράσιμου Λυμπεράτου με εξειδίκευση στη διαχείριση των αποβλήτων, που είναι και Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Χαλανδρίου. Στην εν λόγω ανάρτηση, αναφέρεται στην μη αξιοπιστία των ποσοτικών στοιχείων των μπλε κάδων, που οδηγούν σε «Στεβλή εικόνα της ανακύκλωσης».
Ο Καθηγητής ΕΜΠ Γεράσιμος Λυμπεράτος ρητά αναφέρει:
«Τα στοιχεία είναι εντελώς πλασματικά και δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.»,
ενώ συνεχίζει αναφέροντας:«Αν θέλει λοιπόν ένας Δήμος να “ανεβάσει” τα ποσοστά ανακύκλωσης δεν έχει παρά να πετάει τα περισσότερα από τα απορρίμματα του στους μπλε κάδους. Το 48% από αυτά θα θεωρηθεί ανακυκλώσιμο υλικό!!!» και ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Χαλανδρίου καταλήγει:
«Το πρόβλημα γίνεται ιδιαίτερα σοβαρό όταν πλέον υπάρχουν και οικονομικές συνέπειες από τη συμπεριφορά του κάθε Δήμου … ».
Προς επιβεβαίωση των ανωτέρω δεδομένων για μη αξιόπιστα ποσοτικά στοιχεία από τα ΚΔΑΥ της ΕΕΑΑ Α.Ε., πηγές από τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) που ζήτησαν να διατηρηθεί η ανωνυμία τους, μας είπαν ότι ο ΕΟΑΝ δεν έχει λάβει ποτέ τιμολόγια των υλικών που πωλούνται από τα ΚΔΑΥ της ΕΕΑΑ Α.Ε, ώστε να διαπιστώσει τις ποσότητες που εξήλθαν και πουλήθηκαν από τα ΚΔΑΥ και να διασταυρώσει την αξιοπιστία των ποσοτικών στοιχείων ανακύκλωσης που αποστέλλονται από την ΕΕΑΑ Α.Ε. και περιλαμβάνονται στις Ετήσιες Απολογιστικές Εκθέσεις Εφαρμογής που καταθέτει η ΕΕΑΑ Α.Ε. κάθε χρόνο στον ΕΟΑΝ.
Επιπρόσθετα, οι ίδιες αξιόπιστες πηγές, μας ενημέρωσαν ότι τη μία και μοναδική φορά (στα 17 έτη που είναι αδειοδοτημένο το σύστημα της ΕΕΑΑ Α.Ε.) που πραγματοποιήθηκε έλεγχος Φυσικού Αντικειμένου από τον ΕΟΑΝ προς την ΕΕΑΑ Α.Ε., μέσω της ιδιωτικής εταιρίας πιστοποιήσεως νηολογίου της Bureau Veritas, δεν πραγματοποιήθηκε έλεγχος παραστατικών πωλήσεων των ΚΔΑΥ.
Βέβαια, πηγές από εργαζομένους σε ΚΔΑΥ, μας ενημέρωσαν ότι οι ποσότητες των ανακυκλώσιμων (και μη) υλικών που έχουν καεί κατά τις πρόσφατες φωτιές σε αρκετά ΚΔΑΥ, έχουν δηλωθεί ως «ανακυκλώσιμα υλικά» και προσμετρώνται στους ποσοτικούς στόχους των ΚΔΑΥ και άρα της ΕΕΑΑ Α.Ε.
Δηλαδή, σύμφωνα με τις συγκεκριμένες πηγές μας, η χώρα μας δηλώνει στην ΕΕ ως ποσοτικά στοιχεία ανακύκλωσης, τις ποσότητες που ποτέ δεν πουλήθηκαν και άρα ποτέ δεν πιστοποιήθηκαν, ενώ υπάρχουν μεγάλες αμφιβολίες εάν αφορούν σε ανακυκλώσιμα ή απλώς σε κοινά σκουπίδια.
Μπολάτι Κορινθίας,μια τριτοκοσμική περιβαλλοντική βόμβα και η τυχαία πυρκαγιά
Προς επιβεβαίωση ότι πολλά ΚΔΑΥ είναι απλές χωματερές κοινών σκουπιδιών υπήρξε το δημοσίευμα του site pitsounicity.gr που πραγματοποίησε «αυτοψία» στο ΚΔΑΥ της ΕΕΑΑ Α.Ε. στην Κόρινθο
Για την εν λόγω «αυτοψία» αναφέρονται χαρακτηριστικά τα ακόλουθα:
«Δεν υπάρχουν λόγια να περιγράψει κανείς, αυτό που συμβαίνει στο χώρο των εγκαταστάσεων του «ΚΔΑΥ» (Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών) στο Μπολάτι Κορινθίας του Δήμου Βέλου – Βόχας. Σοκ και δέος σε πιάνει μόλις φτάσεις στην περιοχή και ένα δυνατό σφίξιμο στο στομάχι αισθάνεσαι με τις εικόνες που αντικρίζεις. Πραγματικό περιβαλλοντικό χάος, τριτοκοσμικές εικόνες εφάμιλλες χωματερών Ασίας και Αφρικής και όλα αυτά…1 ώρα από την Αθήνα και 15 λεπτά από την Κόρινθο.»
Στη συνέχεια του δημοσιεύματος από την αυτοψία στο ΚΔΑΥ της ΕΕΑΑ Α.Ε. στην Κόρινθο αναφέρει:
«Χωρίς δόση υπερβολής, η εικόνα του «ΧΥΤΑ Φυλής» (αν και είναι κορεσμένος), είναι πολύ καλύτερη σε σχέση με τον «ΧΑΔΑ» (Χώρος Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων) του «ΚΔΑΥ» στο Μπολάτι.
Κυριολεκτικά περιβαλλοντική βόμβα, αφού στρώνονται παράνομα επί γυμνού εδάφους και χωρίς μέτρα προφύλαξης του περιβάλλοντος χιλιάδες τόνοι απορριμμάτων και είναι απορίας άξιον πως βρέθηκαν εκεί, σε ένα «ΚΔΑΥ» που υποτίθεται ότι επεξεργάζεται μόνο ανακυκλώσιμα υλικά και ο ρόλος του με αυτή την δραστηριότητα συνεπάγεται με την προστασία του περιβάλλοντος. Το πιο αξιοπερίεργο είναι από ότι έχουμε πληροφορηθεί, το συγκεκριμένο «ΚΔΑΥ» έχει σύμβαση με την «ΕΕΑΑ» (Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης).».
Τονίζεται ότι το ανωτέρω δημοσίευμα πραγματοποιήθηκε στις 14.10.2019, ενώ το εν λόγω ΚΔΑΥ κάηκε ολοκληρωτικά στις 14.1.2020. Τυχαίο ; Τι να υποθέσει κανείς ;
Η περίπτωση του ΚΔΑΥ της ΕΕΑΑ Α.Ε. στην Κόρινθο δεν είναι η μοναδική περίπτωση.
Ένα αποκαλυπτικό ρεπορτάζ της Καθημερινής αναφέρει ότι από το ΚΔΑΥ της ΕΕΑΑ Α.Ε. στον Ασπρόπυργο (που και αυτό κάηκε ολοκληρωτικά) γίνονταν εξαγωγές ανακυκλώσιμων υλικών στη Βουλγαρία, αλλά τελικά διαπιστώθηκε ότι ήταν κοινά σκουπίδια και όχι ανακυκλώσιμα όπως αναγράφονταν στα σχετικά παραστατικά !
Με τίτλο της Καθημερινής «Η φωτιά στον Ασπρόπυργο ξεκίνησε από τη … Βουλγαρία» αναφέρονται τα ακόλουθα:
«Την πιθανή «σχέση» του παράνομου φορτίου απορριμμάτων, που δεσμεύτηκε στη Βουλγαρία και επεστράφη πριν από έναν μήνα στη χώρα μας, και της πυρκαγιάς στον Ασπρόπυργο, που έπνιξε την Αθήνα με τοξικό νέφος, διερευνούν οι αρχές. Φορτίο και Κέντρο Διαλογής ανήκουν ουσιαστικά στην ίδια εταιρεία, η οποία πριν από τρία χρόνια είχε βρεθεί στην ίδια θέση με άλλο φορτίο προς τη Βουλγαρία, με αποτέλεσμα να της επιβληθεί τότε υψηλό πρόστιμο. Πολλά ερωτήματα γεννώνται στις αρχές σχετικά και με τη δραστηριότητα του Κέντρου Διαλογής στον Ασπρόπυργο.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», πριν από έναν μήνα οι ελληνικές αρχές ειδοποιήθηκαν από τις βουλγαρικές ότι εντοπίστηκε στη γείτονα παράνομο φορτίο 40 τόνων.Το φορτίο υποτίθεται ότι ήταν ανακυκλώσιμα υλικά, ωστόσο κατά τον έλεγχο των βουλγαρικών αρχών αποδείχθηκε ότι επρόκειτο για σύμμεικτα απορρίμματα και αποφασίστηκε η επιστροφή τους στο ΚΔΑΥ Ασπροπύργου. Δεν ήταν η πρώτη φορά που συνέβαινε κάτι ανάλογο: το 2012 είχε «επιστραφεί» στην Ελλάδα ανάλογο φορτίο και οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος είχαν επιβάλει τότε στην εταιρεία (που ονομάζεται Γενική Ανακυκλώσεως Α.Ε.) πρόστιμο ύψους 132.000 ευρώ. Με την επανάληψη του φαινομένου, οι αρχές έχουν πλέον σοβαρές ενδείξεις ότι η εν λόγω εταιρεία πραγματοποιούσε παρανόμως «εξαγωγή» σκουπιδιών στη γειτονική χώρα.
Πολλά, όμως, ήταν τα μηνύματα ότι κάτι δεν πήγαινε καλά στον Ασπρόπυργο. Το Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) στον Ασπρόπυργο, ιδιοκτησίας της «Γενικής Ανακυκλώσεως Α.Ε.», ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Ιούνιο του 2008, με χρηματοδότηση από το Γ΄ ΚΠΣ. Ενα έτος αργότερα, επέκτεινε τη δραστηριότητά του με μια σύγχρονη μονάδα ανακύκλωσης γυαλιού και παραγωγής απορριμματογενούς καυσίμου (RDF). Σταδιακά έλαβε σειρά αδειοδοτήσεων για συλλογή ανακυκλώσιμων απ’ όλη τη χώρα και συνεβλήθη με ΚΔΑΥ και εταιρείες αγοράζοντας ανακυκλώσιμα υλικά. Η σημαντικότερη συμφωνία ήταν αυτή με την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ), που διαχειρίζεται το σύστημα των μπλε κάδων.»
Οι Δήμοι έχουν σημαντική οικονομική επιβάρυνση από τα μη αξιόπιστα στοιχεία ανακύκλωσης των μπλε κάδων
Tο πρόσφατη ανάρτηση που αναφέρεται παραπάνω,στο Facebook,του έμπειρου Καθηγητή ΕΜΠ Γεράσιμου Λυμπεράτου (αλλά και Προέδρου Δημοτικού Συμβουλίου Χαλανδρίου) καταλήγει στην επισήμανση:
«Το πρόβλημα γίνεται ιδιαίτερα σοβαρό όταν πλέον υπάρχουν και οικονομικές συνέπειες από τη συμπεριφορά του κάθε Δήμου … ».
Οι οικονομικές συνέπειες για τους Δήμους επιδεινώνονται με την υπ’ αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΔΑΠΠ/31606/930 Κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Περιβάλλοντος & Ενέργειας, βάσει της οποίας ορίστηκε ο νέος «Κανονισμός τιμολόγησης Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ)» (ΦΕΚ 1277 Β/15.4.2019).
Σύμφωνα με το συγκεκριμένο Κανονισμό Τιμολόγησης οι Δήμοι (ΟΤΑ Α’ Βαθμού) δικαιούνται μείωσης των συντελεστών τιμολόγησης βάσει των επιδόσεων στην ανακύκλωση. Η μείωση της τιμολόγησης μπορεί να ανέλθει έως και στο 25% για το σύνολο των απορριμμάτων του Δήμου, εάν ο Δήμος επιτύχει ανακύκλωση μεγαλύτερη από 20% κ.β., ενώ υπάρχει και τμηματική επιβράβευση με βάση τα ποσοστά ανακύκλωσης του κάθε Δήμου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Πίνακα 2 της παραγράφου 7 του Άρθρου 3 του νέου «Κανονισμός τιμολόγησης Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ)».
«Ως τελική ποσοστιαία απομείωση κάθε Ο.Τ.Α. Α’ βαθμού, λαμβάνεται η μεγαλύτερη από τις τιμές των περιπτώσεων α, β και γ.»
Το κρίσιμο αλλά και καθοριστικό θέμα που υπάρχει είναι πως καταμετράτε η ανακύκλωση ανά Δήμο με τους μπλε κάδους.
Ας ελπίσουμε ότι δεν θα ισχύσει η απευχή του Καθηγητή ΕΜΠ Γεράσιμου Λυμπεράτου:
«Αν θέλει λοιπόν ένας Δήμος να “ανεβάσει” τα ποσοστά ανακύκλωσης δεν έχει παρά να πετάει τα περισσότερα από τα απορρίμματα του στους μπλε κάδους. Το 48% από αυτά θα θεωρηθεί ανακυκλώσιμο υλικό!!!».
Στο σημείο αυτό, πηγές της αγοράς ανακύκλωσης, μας επισημαίνουν την ουσιαστική διαφορά του συστήματος των μπλε κάδων (όπου δεν μπορεί να διασφαλιστεί η αξιόπιστη καταμέτρηση της ανακύκλωσης ανά Δήμο) με το σύστημα της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης (όπου κάθε σπιτάκι ανακύκλωσης καταγράφει και μπορεί να αποστέλλει αυτόματα σε κάθε ενδιαφερόμενο τις ποσότητες που ανακυκλώνονται σε κάθε σπιτάκι,κάθε Δήμου).
Αυτό το θέμα είναι σημαντικό και αφορά στα οικονομικά των Δήμων, σε μια περίοδο όπου αντιμετωπίζονται σοβαρά προβλήματα πόρων και δεν υπάρχει η πολυτέλεια να αιμορραγούν ή να χάνουν χρήματα τα οποία δικαιούνται. Ούτε βέβαια μπορεί να συντηρείτε ένα αναξιόπιστο και σαθρό σύστημα που εν έτη 2020 κατατάσσει την χώρα μας , ουραγό στα θέματα της διαχείρισης των απορριμμάτων και της ανακύκλωσης.
Εάν υπολογιστεί ότι η μείωση των τελών στους Δήμους λόγω της έκπτωσης που προσφέρεται (εφόσον υπολογιστεί αξιόπιστα η ανακύκλωση ανά Δήμο) ανέρχεται σε δεκάδες εκατομμύρια από έτος, είναι σίγουρο ότι το θέμα αυτό πρέπει να απασχολήσει το Υπουργείο Εσωτερικών αλλά και τα θεσμικά όργανα της τοπικής αυτοδιοίκησης (ΚΕΔΕ). Είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι υπάρχει έντονος προβληματισμός στον ευρύτερο αυτοδιοικητικό χώρο μιας και τα τεράστια προβλήματα στον τομέα καθαριότητας και διαχείρισης που αντιμετωπίζουν οι δήμοι δημιουργούν την ανάγκη να υπάρξει ένα πιο αποτελεσματικό μοντέλο που θα τους απεγκλωβίσει από την σκληρή και απαιτητική καθημερινότητα.
‘Η έλλειψη στρατηγικού εθνικού σχεδίου οδήγησε στην εμφάνιση παθογενειών και στην ανάπτυξη κυκλωμάτων συμφερόντων που έβαζαν φρένο σε μια αποτελεσματική πολιτική διαχείρισης σύμφωνα με τα διεθνή στάνταρ, μετέβαλλαν την χώρα σε σκουπιδότοπο και υποβάθμισαν την ποιότητα ζωής των πολιτών.