Η έρευνα του otavoice αναδεικνύει πως φτάσαμε να χρεοκοπήσει ένας δήμος της χώρας και να βρεθεί σε πλήρη οικονομική αδυναμία και απαξίωση. Βέβαια δεν είναι ο μόνος, αλλά κατέχει τα πρωτεία και παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον το πως οδηγήθηκε σε αυτή την τραγική κατάσταση. Μια σύγχρονη ναυμαχία, κακών επιλογών και εγκληματικών πολιτικών που οδήγησε στη βύθιση του δήμου.
Ο Δήμος Σαλαμίνας, υπήρξε ο πρώτος δήμος της χώρας που πτώχευσε και για τον οποίο εκδόθηκε ΦΕΚ που υπάχθηκε στο πρόγραμμα εξυγίανσης του άρθρου 174 του νόμου 4270/2015. Ο δήμος είχε χρέη πάνω 17 εκατομμύρια ευρώ, ενώ αδυνατούσε να εισπράξει και τα οφειλόμενα από τους δημότες.
Η υπαγωγή του σε πρόγραμμα εξυγίανσης προέβλεπε ότι θα λάμβανε δάνειο από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για τμήμα του ποσού, ενώ τα υπόλοιπα θα τα χρηματοδοτούσε το υπουργείο Εσωτερικών.
Η υπαγωγή του σε πρόγραμμα εξυγίανσης προέβλεπε ότι θα λάμβανε δάνειο από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για τμήμα του ποσού, ενώ τα υπόλοιπα θα τα χρηματοδοτούσε το υπουργείο Εσωτερικών.
Αυτή είναι η αλήθεια για το χρέος της Σαλαμίνας
Το 2013 οι «Θεσμοί» κατέστησαν σαφές προς την ελληνική κυβέρνηση ότι, παρά τις οικονομικές δυσκολίες που περνά η χώρα, δεν μπορεί να χρεοκοπήσει κανένα τμήμα του κράτους. Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, εκ των πραγμάτων, είναι τμήματα του δημοσίου τομέα, ανήκουν στον κρατικό κορμό και ως εκ τούτου δεν επιτρέπεται να αφεθούν στην τύχη τους, να χρεοκοπήσουν και να κλείσουν, κατά την ίδια λογική που δεν ήταν δυνατόν να κηρύξει πτώχευση το ελληνικό κράτος από τη στιγμή που είχε μπει σε καθεστώς μνημονίων.
Η απαίτηση των «Θεσμών» μετουσιώθηκε σε νόμο (4111/13, υπ. Εσωτερικών Ευρ. Στυλιανίδης). Στη συνέχεια στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων προβλέφθηκε το άνοιγμα τραπεζικού λογαριασμού του Υπουργείου Εσωτερικών αρχικά με την ονομασία «Λογαριασμός Εξυγίανσης ΟΤΑ» (αρ.76 ν.4316/14 Κυβέρνηση Σαμαρά –Βενιζέλου με υπουργό Εσωτερικών τον κ. Αργ. Ντινόπουλο). Ο λογαριασμός αυτός ακολούθως μετονομάσθηκε σε «Λογαριασμό Οικονομικής Ενίσχυσης ΟΤΑ» (αρ.199 ν.4555/18, Κυβέρνηση Τσίπρα με υπουργό Εσωτερικών τον κ. Πάνο Σκουρλέτη), με σκοπό την χρηματοδότηση των ΟΤΑ που αδυνατούν να ισοσκελίσουν τον προϋπολογισμό τους και να λάβουν από οπουδήποτε οιοδήποτε δάνειο.
Οι Δήμοι αυτοί προκειμένου να αποφευχθεί η χρεοκοπία τους υπάγονται με βάση την προαναφερθείσα νομοθεσία σε πρόγραμμα εξυγίανσης, μετά και την εξάντληση δυνατότητας δανεισμού τους, σύμφωνα με το άρθρο 43 του ν.4325/15 (Κυβέρνηση Τσίπρα, υπ. Εσωτερικών Νίκος Βούτσης).
Ο λογαριασμός αυτός χρηματοδοτείται σε ετήσια βάση από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους (ΚΑΠ) και συγκεκριμένα σε ποσοστό 2% επί αυτών που αποδίδονται στους Δήμους και τις Περιφέρειες. Το παραπάνω ποσοστό μπορεί να μεταβληθεί κατόπιν σχετικής εισήγησης του Παρατηρητηρίου Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ, αφού λάβει υπόψη το πιστωτικό υπόλοιπο του Λογαριασμού. (Για το έτος 2020 το ποσοστό χρηματοδότησης διαμορφώθηκε στο 0,57%, λόγω ύπαρξης αδιάθετων πιστώσεων από τα προηγούμενα έτη).
Στις 18 Απριλίου 2019 ο τότε υπουργός Εσωτερικών κ. Αλέξης Χαρίτσης, σε συνεργασία με την τότε Δήμαρχο Σαλαμίνας κ. Ισιδώρα Νάννου- Παπαθανασίου υπέγραψαν με βάση το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, Προγραμματική Συμφωνία Οικονομικής Υποστήριξης καθώς «επί του σχεδίου Προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2019 του Δήμου Σαλαμίνας, προκύπτει ότι αυτός υποβλήθηκε ελλειμματικός.
Όμως εκ του νόμου, ο Προϋπολογισμός εκάστου ΌΤΑ πρέπει να είναι τουλάχιστον ισοσκελισμένος. Ως εκ τούτου, απαιτείται η πρόσβαση του Δήμου Σαλαμίνας στον Λογαριασμό Όικονομικής Ενίσχυσης ΌΤΑ του αρ. 4Β του ν. 4111/13. Προκειμένου να προσδιοριστεί το ύψος ποσού ενίσχυσης του Δήμου και καταστεί νομίμως δυνατή η
χρηματοδότησή του από τον Λογαριασμό αυτόν, καταρτίζεται η παρούσα προγραμματική συμφωνία στα αρ. 200 και 210 του ν. 4555/18»
Στο κείμενο της συμφωνίας Χαρίτση- Νάννου αναφέρεται ότι «ποσό 4.738.736,83 € είχε ήδη εγκριθεί από το Παρατηρητήριο Όικονομικής Αυτοτέλειας των ΌΤΑ για να χρηματοδοτηθεί ο Δήμος Σαλαμίνας κατά το έτος 2018, από το Λογαριασμό Εξυγίανσης και αφορούσε απολύτως απαραίτητες λειτουργικές και υποχρεωτικές δαπάνες, καθώς και σε δαπάνες για εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων, το οποίο δεν απορροφήθηκε από το Δήμο και ως εκ τούτου θα καλυφθεί και για το έτος 2019 από το Λογαριασμό.
Επιπλέον, για το οικονομικό έτος 2019 ο Δήμος χρηματοδοτείται και για οφειλές που έχουν προκύψει από νέες τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις, εκκρεμείς δικαστικές υποθέσεις που εκτιμάται ότι θα τελεσιδικήσουν εντός του έτους, τόκους υπερημερίας που δεν είχαν περιληφθεί στον προϋπολογισμό έτους 2018». Οι συγκεκριμένες οφειλές αθροιστικά έφθαναν τα 5.866.545,83.
Στην προγραμματική συμφωνία Χαρίτση- Νάννου, επίσης προβλέπεται η καταβολή 1.369.231,55 € εκ των 3.340.831,83 του υπολοίπου της οφειλής προς την ΕΥΔΑΠ. (Στα προηγούμενα έτη 2017 και 2018 είχαν εκταμιευθεί κι άλλα ποσά για τον ίδιο λόγο προς την ΕΥΔΑΠ).
Από το άνοιγμα του Λογαριασμού Οικονομικής Ενίσχυσης ΟΤΑ μέχρι σήμερα έχουν υπαχθεί σε πρόγραμμα εξυγίανσης και χρηματοδοτήθηκαν τα έτη 2017, 2018 και 2019 οι κάτωθι Δήμοι, με τα εξής ποσά:
Ο Δήμος Σαλαμίνας 9.302.774,30 € (Με βάση το πρόγραμμα συμφωνίας για το 2019 υπολείπεται να λάβει 4,1 εκατ. συν 2,4 για την ΕΥΔΑΠ, στα οποία αναφέρθηκε ο υπ. Εσωτερικών κ. Θεοδωρικάκος. Σύνολο 6,5. Οταν λάβει τα συγκεκριμένα χρήματα ο Δήμος Σαλαμίνας θα έχει εξοφλήσει όλα τα χρέη του και θα είναι καθαρός Δήμος. Θα μπορεί, δηλαδή, να ισοσκελίσει τον Προϋπολογισμό του και δεν θα έχει ανάγκη κάποια νέα Προγραμματική Συμφωνία Οικονομικής Υποστήριξης)
Ο Δήμος Αχαρνών 5.271.375,84 € (Τα 5,2 τα πήρε το 2019 και με βάση τη σύμβαση υπάρχει υπόλοιπο 13 εκατ. ευρώ, τα οποία πρακτικώς είναι αδύνατον να ληφθούν άμεσα στο σύνολό τους και να εξοφλήσει ο Δήμος)
Ο Δήμος Γόρτυνας 541.922,48 €, και για το 2019 επιχορήγηση ύψους 668.192,86 €. (Το πρόγραμμα συμφωνίας είναι ύψους 6,8 εκατ. ευρώ. Υπολείπονται 5.589.884,66 €)
Οι διαθέσιμες πιστώσεις του «Λογαριασμού Οικονομικής Ενίσχυσης ΟΤΑ», σήμερα ανέρχονται σε περίπου 35,5 εκ. ευρώ.
Αυτή είναι η αλήθεια για την Σαλαμίνα και το χρέος της.
Ωστόσο κάποιοι φαίνεται ότι την αγνοούν, ενώ ταυτόχρονα παραβλέπουν τη βασική υποχρέωση της κάθε κυβέρνησης να στηρίζει τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Στο Υπουργείο Εσωτερικών, υπάρχει, επίσης, και άλλος Λογαριασμός που αφορά την οικονομική ενίσχυση Δήμων, λόγω οφειλών που έχουν δημιουργηθεί από τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις. Η διαφορά με τον «Λογαριασμό Οικονομικής Ενίσχυσης ΟΤΑ» είναι ότι από αυτόν καλύπτονται αποκλειστικά δαπάνες δικαστικών αποφάσεων εναντίον των Δήμων που έχουν ισοσκελισμένο προϋπολογισμό προκειμένου να μη ανατραπεί ο οικονομικός προγραμματισμός τους και να εξασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία των υπηρεσιών τους. Ο συγκεκριμένος λογαριασμός διαθέτει αυτήν την στιγμή περίπου 40 εκατ. ευρώ και προέρχεται και αυτός από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους των Δήμων.
Υ.Γ.1: Ο «Λογαριασμός Οικονομικής Ενίσχυσης ΟΤΑ» χρηματοδοτείται από τους ΚΑΠ. Δηλαδή είναι χρήματα των ιδίων των Δήμων. Πρόκειται ουσιαστικά για συνεγγυητικό ταμείο. Σε μια διασταλτική ερμηνεία θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι κάτι αντίστοιχο του Επικουρικού Ταμείου των Ασφαλιστικών Εταιρειών ή σαν ένα Ταμείο Αλληλεγγύης για τους χρεωμένους δήμους.
Υ.Γ.2: Το χρέος του Δήμου Σαλαμίνας προς την ΕΥΔΑΠ δημιουργήθηκε επειδή για τα έργα αποχέτευσης που έγιναν από το 2005 και μετά, έπρεπε να καταβάλλεται στην εταιρεία ύδρευσης το τέλος αποχέτευσης (22%). Το τέλος αποχέτευσης δεν εισπράχθηκε ποτέ από τους δημότες με ευθύνη των δημοτικών αρχών, με αποτέλεσμα πλέον να χρειάζεται η συγκεκριμένη παρέμβαση.