Άρθρο της Τάνιας Ώττα
Η τεχνολογία έδωσε τεράστια δύναμη στον άνθρωπο, του άνοιξε ορίζοντες και του πρόσφερε δυνατότητες που δεν μπορούσε να φανταστεί. Ο κόσμος ενώθηκε μέσω του διαδικτύου, οι αποστάσεις εκμηδενίστηκαν και η επικοινωνία απέκτησε άλλη διάσταση. Η παγκοσμιοποίηση της πληροφόρησης έφερε πιο κοντά τους ανθρώπους. Ένα μήνυμα κάνει το γύρο του κόσμου σε κλάσματα του δευτερολέπτου, γνωστοί και άγνωστοι επικοινωνούν κι ανταλλάσσουν πληροφορίες μπροστά από μια οθόνη, ανεξαρτήτως εθνικότητας, γλώσσας, φύλου, θρησκείας. Συνεννοούνται; Καταλαβαίνει ο ένας τον άλλο; Επικοινωνούν σωστά; Τα ίδια ερωτήματα προκύπτουν και για την διαπροσωπική επικοινωνία. Το επικοινωνιακό χάος τείνει να γίνει φαινόμενο της εποχής. Είτε από κοντά είτε από απόσταση δεν επικοινωνούμε. Δεν επικοινωνούμε σωστά ούτε αποτελεσματικά. Μιλάμε, ακούμε αλλά χανόμαστε.
Άλλα λέμε, κι άλλα καταλαβαίνουμε, άλλα εννοούμε κι άλλα δείχνουμε, άλλα νιώθουμε κι άλλα εκφράζουμε. Τελικά ποιος φταίει; Ο πομπός ή ο δέκτης;
Η κοινωνία μας σήμερα έχει αρχίσει να μετατρέπεται σε έναν σύγχρονο Πύργο της Βαβέλ. Έλλειψη σωστής επικοινωνίας, ασυνεννοησία και πληροφοριακή σύγχυση σε κάθε είδους ανθρώπινη σχέση, κι ο στόχος να φτάσουμε ψηλά, να πετύχουμε, ποδοπατώντας κι αγνοώντας το ανθρώπινο στοιχείο. Ένας εγωισμός μπροστά κι ακολουθεί το προσωπικό όφελος. Ένα μεγάλο μέρος των προβλημάτων μας τα χρεώνουμε στη λάθος επικοινωνία, κι είναι αλήθεια. Μόνο που τις περισσότερες φορές ρίχνουμε την ευθύνη στους άλλους. Φταίνε οι άλλοι που δεν καταλαβαίνουν. Σε κάθε είδους σχέση, η επίρριψη ευθυνών στον άλλον όταν προκύπτει κάποιο πρόβλημα είναι το πιο σύνηθες.
Βασική προϋπόθεση της επικοινωνίας είναι να ακούς τον συνομιλητή σου, να τον σέβεσαι και να τον κατανοείς. Η επικοινωνία είναι αμφίδρομη διαδικασία. Συνήθως ακούμε ότι μας αρέσει κι ότι μας συμφέρει , επιλεκτική ακοή δηλαδή. Ότι δεν χαϊδεύει τα αφτιά μας πολλές φορές το αγνοούμε.
«Δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε», το ακούμε συχνά κι είναι γεγονός. Γιατί η σωστή και αποτελεσματική επικοινωνία προϋποθέτει ξεκάθαρα λόγια και συμπεριφορά. Η σιωπή δημιουργεί παρεξηγήσεις και οι εικασίες και τα υπονοούμενα διευρύνουν το επικοινωνιακό χάσμα. Αυτό που σκεφτόμαστε και θέλουμε να πούμε θα πρέπει να το εκφράσουμε σωστά. Δεν μπορούμε να έχουμε την απαίτηση να γίνουμε κατανοητοί όταν συμπεριφερόμαστε σαν γρίφος.
Η Αμερικανίδα συγγραφέας και κοινωνική ψυχολόγος Βιρτζίνια Σατίρ, στο βιβλίο της «Πλάθοντας ανθρώπους», αναφέρει πολύ χαρακτηριστικά ότι η επικοινωνία αποτελεί το πιο δύσκολο εγχείρημα στη ζωή του ανθρώπου αλλά ταυτόχρονα είναι και μια διαχρονική αξία και αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντα που καθορίζει τι είδους σχέσεις θα δημιουργήσει ο άνθρωπος με τους άλλους και τι θα του συμβεί στη ζωή.
Ο κάθε άνθρωπος διαμορφώνει τα δικά του πρέπει και τις δικές του απόψεις και οι ρόλοι που αποκτά στη ζωή του επηρεάζουν τη συμπεριφορά του και την αντίληψή του για τα πράγματα. Η οικογένεια του, οι αξίες, οι κανόνες, τα πιστεύω, τα ήθη διαμορφώνουν τη προσωπικότητα του ατόμου. Δυστυχώς, επηρεαζόμαστε από τους ρόλους που καλούμαστε να παίξουμε και αγνοούμε τη διαφορετικότητα των ανθρώπων, την άλλη άποψη, το αντίθετο με τα δικό μας, γιατί δεν συμβαδίζει με τις δικές μας πεποιθήσεις.
Κι όμως οι άνθρωποι σήμερα δεν συνεννοούνται, δεν καταλαβαίνουν ο ένας τον άλλον, παρ’ ότι μιλούν πολλές γλώσσες, δεν επικοινωνούν σωστά. Ως αποτέλεσμα, υποφέρουν, παρεξηγούνται, θυμώνουν, χαλάνε τις μεταξύ τους σχέσεις και συνεργασίες και στο τέλος αποξενώνονται. Όσο το ΕΓΩ μεγαλώνει, το ΕΜΕΙΣ χάνεται.
Που θα φτάσει ο άνθρωπος άραγε στην προσπάθειά του να κατακτήσει τον κόσμο; Πόσο σκληρός και απάνθρωπος μπορεί να γίνει επιδιώκοντας να φτάσει στην κορυφή;